«مصرف و سبک زندگی» در عصر مصرف‌گرایی

به گزارش روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی به نقل از ایرنا محمد فاضلی مؤلف این کتاب، درس‌خوانده‌ دانشگاه تربیت مدرس و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی است. او در پیشگفتار کتاب از چرایی انجام این پژوهش، روند تحقیق و انتشار کتاب سخن می‌گوید و اثر حاضر را از چند جهت قابل توجه می‌داند؛ این کتاب از اولین متون حوزه علوم اجتماعی در ایران است که «جامعه‌شناسی مصرف» را محور بحث خود قرار داده است. همچنین از دیگر بحث‌های نوی این کتاب «جامعه‌شناسی تفریح و فراغت» است. علاوه بر اینها این کتاب رویکرد نظری و عملی را درهم آمیخته است و همچنین کوشیده است مفهوم سبک زندگی را روشن کند.

مفهوم «سبک زندگی» از مفاهیم حوزه علوم اجتماعی است که پژوهش درباره آن کاری عمیقا میان‌رشته‌ای است. اساسا سبک زندگی مفهومی چند بُعدی است که بررسی «مصرف» در جوامع را ضرورت می‌بخشد. بدون درک و شناسایی مؤلفه‌های مصرف در هر جامعه نمی‌توانیم از سبک‌های متنوع زندگی سخن بگوییم و آنها را از یکدیگر بازشناسیم. «همچنان که جامعه‌شناسی به سوی قرن 21 پیش می‌رود، همۀ شاخص‌ها نشان می‌دهند که پژوهش دربارۀ سبک‌های زندگی می‌رود تا کانون تمرکز رشتۀ جامعه‌شناسی باشد» (مصرف و سبک زندگی، ص 54)

سبک زندگی در واقع اشاره به شیوۀ زندگی، مصرف، ذائقه، انتخاب‌ها، ارزش‌ها و نگرش‌های طبقات مختلف هر جامعه است؛ اینکه هر طبقه چگونه سبک زندگی‌اش را شکل می‌دهد و آن را به نمایش می‌گذارد، موضوع مباحث جامعه‌شناختی این حوزه است. برخی محققان این حوزه سبک زندگی را از جنس رفتار می‌دانند و برخی دیگر ارزش‌ها و نگرش‌ها را نیز بخشی از این موضوع تلقی می‌کنند. این کتاب می‌کوشد هر دو رویکرد و مفاهیم آنها را بررسی کند و به دنبال آن، مفهوم «سبک زندگی» و ضرورت شناخت و مطالعۀ آن را نشان دهد.

پس از پیشگفتار و مقدمه، فصل اول با عنوان «بینش‌های نظری درباره مصرف» که مروری بر مبانی نظری مربوط به مصرف است و به معرفی دیدگاه‌های تورشتاین وبلن، جورج زیمل، ماکس وبر، آدورنو، هورکهایمر، دوگلاس، ایشروود، پیر بوردیو، کولین کمپل و همچنین دیدگاه‌های پست مدرن می‌پردازد.

در فصل دوم با عنوان «مفهوم سبک زندگی» نویسنده می‌کوشد تعاریف موجود از سبک زندگی را بررسی کند و ضمن آن این مفهوم را تبیین و لوازم و عناصر آن را معرفی کند.

عنوان فصل سوم «منشأ سبک زندگی» است. در این فصل با آنچه سبک‌های زندگی را می‌سازد آشنا می‌شویم؛ چیزهایی مثل طبقه و عوامل اقتصادی، ارزش‌ها و تحول ارزشی، تحصیلات، جنسیت، سن و دورۀ عمر، شغل، سرمایۀ فرهنگی، سرمایۀ اجتماعی، دین و...

فصل چهارم «کارکرد و پیامد سبک زندگی» را بررسی می‌کند. اینکه سبک‌های زندگی می‌توانند هویت خلق کنند، قدرت فرهنگی ایجاد کنند یا ارزش‌های طبقات را بسازند و بازتولید کنند از موضوعات این فصل هستند.

فصل پنجم «روش‌های تحلیل سبک زندگی» را مرور و معرفی می‌کند و فصل ششم «کاربردهای تحلیل سبک زندگی» را از نظر می‌گذراند و در نهایت نویسنده در فصل هفتم «مدعیات نظری و مفهوم سبک زندگی» را در قالب نتیجه و جمع‌بندی بیان می‌کند. همچنین فهرست منابع فارسی و انگلیسی نیز در کتاب درج شده است که این امکان کار را برای محققان، دانشجویان و پژوهشگران آسان‌تر و کتاب را به گزینه‌ای مناسب برای آشنایی با ادبیات تبدیل می‌کند.

مصرف و سبک زندگی برای علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه‌های جامعه‌شناسی، روان‌شناسی اجتماعی، علوم سیاسی، تحلیل داده و محتوا و تحلیل گفتمان پیشنهاد خوبی است.

محمد فاضلی این کتاب را در 235 صفحه و هفت فصل نگاشته است و انتشارات علمی و فرهنگی آن را در هزار نسخه و با قیمت 25 هزار تومان  و در هزار نسخه چاپ و به بازار نشر و کتاب عرضه کرده است.