صد سال گرافیک در تهران

به گزارش روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی کتاب صد سال گرافیک در تهران که پژوهش و تألیفی است  از معراج قنبری، منتشر شد. این کتاب که به دنبال دیگر کتاب‌های مجموعۀ کتب سده (یعنی صد سال نویسندگی در تهران، صد سال نقاشی در تهران و صد سال عکاسی مناظر در تهران) منتشر می‌شود تلاشی است برای بازنمایی آنچه در هنر گرافیک در شهر تهران اتفاق افتاده است.

مؤلف جوان صد سال گرافیک در تهران در مقدمۀ کتاب خود نوشته است:
«کتاب حاضر با گذر از یک مقدمۀ کوتاه، دربارۀ روزگار قاجار، بر تاریخچه‌ی طراحی گرافیک یک قرن گذشته در شهر تهران تأکید دارد. این کتاب بر پایۀ دو فصل پژوهش و تألیف شده است. فصل نخست در یک توالی تاریخی با تأکید بر سیمای طراحی گرافیک در شهر تهران؛ به موضوع‌ها و آثاری توجه دارد که شهر یا نام ِ تهران از منظرهای گوناگون در آن‌ها قابل بررسی است. به مکان‌ها، موضوع‌ها و جریان‌های مهمی چون نخستین آتلیه‌ها و کانون‌های آگهی در تهران، آموزش گرافیک در تهران و ... نیز توجه شده است. 
فصل دوم؛ شناخت‌نامه‌ی صد طراح گرافیک در تهران است. طراحانی که یا متولد تهران هستند یا تهران صحنۀ رشد و بالندگی حرفه‌ای آن‌ها بوده است.»
از جمله نام‌هایی که در این اثر به آن‌ها پرداخته شده است می‌توان به نورالدین زرین‌کلک، مرتضی ممیز، عباس کیارستمی، ابراهیم حقیقی، مجید اخوان و رضا عابدینی اشاره کرد. 
این کتاب که بنا بر اقتضای محتوای آن، پر از تصویر و طرح‌های گرافیکی است علاوه بر اینکه می‌تواند برای متخصصان گرافیک و هنرمندان گرافیست کاربردی باشد، برای علاقه‌مندان این هنر و کسانی که قصد دارند وارد این حرفه شوند نیز راهنما و راهگشاست.

در بخشی از کتاب که به معرفی عباس کیارستمیِ گرافیست می‌پردازد می‌خوانیم:
«عباس کیارستمی هنرمندی جامع‌الاطـراف بـود و در زمینه‌های مختلفی مانند گرافیک، سینما، تدوین، نقاشی، شعر و عکاسی فعالیت داشت. او در اوایـل دهـه‌ی 1340 در دانشکده‌ی هنرهای زیبا (دانشگاه تهران) در رشته‌ی نقاشی پذیرفته شـد. هم‌زمان با تحصیل در دانشکده، بـه‌عنـوان نقـاش تبلیغاتی در آتلیه‌ی هفت همراه با «علی‌اکبر صادقی»، شروع به طراحی پوستر و آگهی تبلیغاتی کرد. او پس از مدتی به «تبلی فیلم» رفت و فعالیت طراحی گرافیک را ادامه داد. تصویرگری کتاب، عنوان‌بندی فیلم و طراحی پوسترهایش بخش‌هـای جدانشدنی از تاریخ طراحی گرافیک ایران هستند. وی در سال 1346 در سازمان تبلیغاتی نگاره، در کنار فیروز شیروانلو، فرشید مثقالی، نیکزاد نجومی و علی‌اصغر محتاج به طراحی پوستر و ساخت تیتراژ فیلم پرداخت. عنوان‌بندی فیلم «وسوسه‌ی شیطان» ساخته‌ی «محمـد زرین‌دست» نخستین تجربه‌ی طراحی و ساخت تیتراژ برای او بود. تیتراژهای دو فیلم قیصر (1348) و رضا موتوری (1349) از مسعود کیمیایی فعالیت‌های بعدی او در این زمینه بود. می‌توان گفت کار در سینما برای کیارستمی با طراحی گرافیک فیلم «قیصر» آغاز شد. مدتی بعد از فعالیت در نگاره، به دعوت فیروز شیروانلو که مسئولیت امور سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را برعهده داشت به کانون رفت و در سال 1349 اولین فیلمش «نان و کوچه» را ساخت. طراحی پوستر فیلم‌های وسوسه‌ی شیطان (1346)، قیصر (1348)، رشید (1350)، سیاه و سفید (1351)، دو راه حـل بـرای یک مسئله (1354)، لباسی برای عروسی (1355) و سیرک بزرگ مسکو (1348)، روز جهانی پیکار با بی‌سوادی (دهه‌ی 1340) مهم‌ترین پوسترهایی هستند که عباس کیارستمی پیش از سال 1357 طراحی کرد. او در طراحی پوستر فیلم «قیصر» دست به کار تازه‌ای زد، با آگراندیـسمان کردن عکس ترامدار بازیگر، تکنیکی نو به وجود آورد که تا آن زمان کسی آن را انجام نداده بود. دهه‌ی 1350 اوج فعالیت طراحی گرافیک برای اوست، آثارش در کنار دیگر طراحان گرافیک در دو نمایشگاه مهم تاریخی «پنجاه سال گرافیک ایران » (1355) و «نخستین نمایشگاه هنر گرافیک آسیا» (1358) به نمایش درآمد.» 

انتشارات علمی و فرهنگی صد سال گرافیک در تهران را در 360 صفحه با شمارگان 500 نسخه منتشر کرده و قیمت آن 205 هزار تومان است. 

برای خرید این کتاب روی اینجا کلیک کنید.

معرفی: مصطفی فرهنگی