به گزارش روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی، به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران ایرنا کتاب «قدم زدن روی ماه با اینشتین» از جاشوئا فوئر با ترجمه علی رضوانی از سوی انتشارات علمی فرهنگی در سال 1399 خورشیدی روانه بازار نشر شده است. نویسنده در این کتاب ضمن پرداختن به نتایج پژوهشهای پیشرفته، تاریخچه شگفتآوری از حافظه و ترفندهای ذهن خوانان در جهت دگرگون ساختن درک ما ارایه میدهد.
جاشوئا فوئر روزنامهنگار و نویسنده مستقل است که در بروکلاین، ماساچوست زندگی میکند و تمرکز اصلی او بر علم است. وی قهرمان حافظه آمریکا در سال 2006 میلادی بود و هنگام پژوهش بر روی مسابقات قهرمانی حافظه آمریکا با ادعای شرکتکنندهای مبنی بر اینکه حتی یک حافظه متوسط مانند خودش «اگر به طور صحیح مورد استفاده قرار گیرد» میتواند برنده باشد، ضمن اینکه به تردید میافتد، انگیزهای مییابد تا در مسابقه شرکت کند. فوئر تحت آموزش «ورزشکاران ذهنی» تکنیکهای باستانی مورد استفاده سیسرو برای حفظ کردن سخنرانیهایش و همچنین فنون دانشوران قرون وسطی برای حفظ کامل کتابها را میآموزد و یک سال بعد خود را در مسابقات نهایی قهرمانی میبیند.
نویسنده با کتاب «قدم زدن روی ماه با اینشتین» ضمن پرداختن به نتایج پژوهشهای پیشرفته، تاریخچه شگفتآوری از حافظه و ترفندهای ذهن خوانان در جهت دگرگون ساختن درک ما ارایه میدهد. طی سفر پر ماجرای فوئر در این کتاب ما نیز در برابر موهبت مغفولی که همه از آن بهرهمندیم، احساس تواضع و ستایش خواهیم کرد.
معرفی کتاب
کتاب «قدم زدن روی ماه با اینشتین؛ هنر و علم یادآوری همه چیز» شامل یک بخش سخن مترجم و یازده فصل و در آخر هم کتاب نامه است. این اثر کاوشی است از سر کنجکاوی به مقوله حافظه به طور خاص و مغز و ذهن انسان و قابلیتهای آن به طور عام، که فوئر به زبانی روان آن را به نگارش درآورده است.
نویسنده سفر خود را در این کتاب با پرسشی در مورد ظرفیت ذهنی و حافظه انسان آغاز میکند و با پشتکاری فوقالعاده در جستوجوی پاسخ آن ناخواسته خود را در مسیری قرار میدهد که پیش از آن تصورش نیز برایش دشوار بوده است، سفری شگفت انگیز به درون ذهن انسان که بسیاری از قابلیتهای آن هنوز بر او نامکشوف است؛ چه اگر نمیبود، ما هیچ گاه تا بدین اندازه قادر به پیشرفت و درک مفاهیم دنیای اطراف خویش نبودیم. یکی از مشهورترین ساکنان این هزار توی راز حافظه است که نقشی بی بدیل در انسان بودن ما، آگاهی از خود و تجربه هویتی مستقل در هر یک از ما بازی میکند. اگرچه ممکن است در نگاه اول به حافظه تنها به عنوان جایگاهی برای ضبط و نگهداشت اطلاعات و دادههای ورودی حواس نگریسته شود اما خامی این نگاه هنگامی بیشتر جلوه میکند که لحظهای خود را فارغ از آن تصور کنیم.
تجسم جهانی بدون حافظه، در همان گام ابتدایی، عقیم میماند زیرا ما برای اندیشیدن به هر مقولهای به محفوظات و دادههای حسی نیاز داریم و بدون آنها تنها در برزخی زمانی، مکانی و بدون من شناور خواهیم ماند. شاید ما در آغاز جادهایم آنجا که پرسش از کجا آمدهایم مطرح است اما دستیابی به پاسخ آن چنانچه دست یافتنی باشد، به شناخت هر چه بیشتر سازوکار مغز انسان در جهت بهرهگیری تمام و کمال یا احتمالا ارتقای توانایی آن از طریق روشهای علمی بسته خواهد بود.
کتاب حاضر با داستانی درباره شاعر سده پنجم پیش از میلاد به نام سایمونیدس آغاز میشود. این شاعر که تنها بازمانده قصر فروریخته هنگام جشن اسکوپاس بود، توانست با کمک قدرت حافظهاش و تصویر سازی ذهنی از تمام افراد جشن، اجساد زیر آوار مانده و متلاشی شده را شناسایی کند. بلافاصله پس از اینکه سیمونیدس پایش را از مراسم جشن بیرون گذاشت و مکان را ترک کرد، به یکباره تمام ستونهای سنگی و دیورارهای کاخ فروریخت و تمام شرکت کنندگان در جشن زیرآوار مدفون شدند. این شاعر توانست با کمک نیروی ذهن، جای نشستن همه افراد را به یاد بیاورد و بازماندگان را به سوی جنازه عزیزانشان راهنمایی کند.
این داستان آغازی برای ایجاد فن حافظه و کشف قدرت تصویرسازی ذهن و شکل گیری تکنیکی به نام کاخ حافظه بود. کاخ ذهن یا کاخ حافظه تکنیکی است که جاشوا فوئر از آن در کتابش به وفور یاد میکند. او ذهن را به کاخی تشبیه میکند که شخص تمام گوشههای آن را از بر است و به راحتی در آن قدم میزند. این کاخ ذهنی میتواند هر مکانی باشد که فرد با آن کاملا آشنا است مثل خانه یا کافه دلخواه یا فروشگاهی که همیشه از آن خرید میکند. با حرکت در کاخ ذهنی خود و قرار دادن هر چیز به صورت نمادین در گوشهای از آن، به نوعی اتصال مطالب جدید و قدیم برقرار میشود. وصل شدن اطلاعات جدید با خاطرههای قدیم، به حفظ کردن آنها در ذهن کمک فراوانی میکند.
«یافتن باهوشترین دشوار است» عنوان فصل اول کتاب است. در این فصل نویسنده به این موضوع میپردازد که پیدا کردن باهوشترین مرد جهان به راحتی انجام پذیر نیست. وی بیان میدارد که من عبارتهای «بیشترین آی کیو»، «قهرمان هوش» و «باهوش ترین در جهان» را تایپ کردم که شخصی با ضریب هوشی 228 در نیویورک وجود دارد و همچنین یک بازیکن شطرنج در مجارستان که توانسته بود، 52 بازی را به صورت همزمان و با چشمان بسته انجام دهد. زنی از هندوستان هم بود که توانسته بود جزء بیست و سوم یک عدد 200 رقمی را به طور ذهنی در 50 ثانیه حساب کند با این حساب معلوم میشود که سنجیدن بسیار پیچیده تر از عضلات ما است. [1]
فصل بعدی با عنوان «مردی که زیاد به یاد میآورد» نامگذاری شده است. در این فصل داستان مرد روزنامهنگاری مطرح میشود که حافظهای شگفت انگیز دارد و میتواند تمام آدرسها، اعداد، کلمات و... را بدون اینکه یادداشت برداری کند به حافظه بسپارد. [2]
فصل سوم کتاب با عنوان «متخصص متخصص» اختصاص یافته است. از نظر جاشوئا فوئر جنسیت شناسی جوجه یک هنر ظریف است که به تمرکز زن مانند و زبردستانی به سان یک جراح مغز نیازدارد. [3]
فصل چهارم با عنوان «فراموشکارترین مرد در جهان» به رشته تحریر در آمده است. محتوای این فصل به حافظه فراموش کارترین مرد میپردازد. شخصی که نه مسائل گذشته را به یاد میآورد و مهارتی برای بیان آن ندارد و نه میتواند مسایل و رویدادهای جدید را به حافظه بسپارد. [4]
فصل پنجم با نام «قصر حافظه» تحریر شده است. در این فصل نویسنده حافظه را به قصر تشبیه میکند و بیان میدارد که قاعده قصر حافظه استفاده از حافظه فضایی استثنایی شخص برای شالوده بخشیدن ذخیره اطلاعاتی است که نظر طبیعی اثر کمتری دارند. نکته مهم انتخاب مکان قصر حافظه این بود که کاملا آشنا بنماید. برای اولین قصر حافظه ات، من دوست دارم از خانهای که در آن بزرگ شدهای استفاده کنی، به این دلیل که فضایی است که تو خیلی خوب میشناسی. [5]
فصل ششم با عنوان «چگونه یک شعر را حفظ کنیم» نوشته شده است. نویسنده در این فصل نحوه حفظ کردن دادهها را بیان میکند و اینکه نحوه حفظ کردن و خواندن در دورههای مختلف متفاوت بوده و هست. [6] فصل هفتم کتاب «پایان به یادآوری» است. در اینجا نویسنده بیان میدارد که امروزه عواملی باعث شده که کمتر به حافظه رجوع شود مثلا اینکه شخصی میخواهد به مقصد برود از جیپیاس استفاده میکند و یا اینکه برای یادآوری کارهای روزانهاش به دفترچه یادداشتش رجوع میکند.
فصلهای دیگر این کتاب با عنوان «تراز توازن»، «ده نفر برتر»، «مرد کوچک بارانی در همه ما» و «مسابقات قهرمانی حافظه ایالات متحد» نامگذاری شده و در آخر هم کتابنامه تحریر آورده شده است.
منابع:
[1] فوئر، جاشوئا، قدم زدن روی ماه با اینشتین، مترجم: علی رضوانی، انتشارات علمی فرهنگی، 1399
[2] همان، 23
[3]همان، 57
[4] همان، 81
[5] همان، 116
[6] همان، 134