«علمی و فرهنگی» تقاطع حیات حرفه‌ای دو مترجم

به گزارش روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی، احمد قاضی را بیشتر به عنوان مترجم نامدار کُرد می‌شناسند؛ او که اگر بود امروز باید شمع هشتاد و پنج سالگی خود را خاموش می‌کرد. قاضی، هفتم تیرماه سال 1315 در روستای قاضی‌آباد از توابع مهاباد به دنیا آمد، تحصیلات پیش از دانشگاه خود را در مهاباد و تبریز گذراند و سپس به قصد تحصیل در رشته زبان و ادبیات انگلیسی به دانشگاه تهران وارد و سال 1337 از همین دانشگاه فارغ التحصیل شد. 
قاضی در دوران حیات خود به ترجمه، تألیف و روزنامه‌نگاری مشغول بود و ورود او به دنیای داستان نویسی نیز خود سرگذشت عجیبی داشت. در دهۀ 1340 به اتهام همکاری با حزب دموکرات کردستان عراق بازداشت شد و در همان سال‌های زندان نخستین رمان خود را با نام «شب بی پایان» منتشر کرد. پس از آزادی نیز دامنۀ فعالیت‌های ادبی خود را گسترده کرد و در تهران مشغول به تدریس شد. 
نشر علمی و فرهنگی در دو دهۀ گذشته، آثاری به ترجمه احمدقاضی منتشر کرده است که در این میان می‌توان به کتاب‌هایی همچون «دوقلوهای عجیب»، «عصر غول‌ها» و «نسل اژدها» اشاره کرد. کتاب «دوقولوهای عجیب» نوشتۀ مارک تواین، داستان دوقلوهایی به نام‌های لوژی و آژنو است که از بدو تولد و به سبب وضعیت بدنی از یکدیگر جدایی‌ناپذیر هستند و به مدد ترجمه قوی قاضی، خوانندۀ ایرانی را نیز همچون شخصیت‌های دوقلوی اصلی داستان، از آن جدایی‌ناپذیر می‌کند. «عصر غول‌ها»، نوشتۀ وینا دلما، فیلمنامه‌نویس آمریکایی دیگر اثری است که احمدقاضی به زبان فارسی ترجمه کرده است. کتاب نسل اژدها نوشتۀ پرل بارک، برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال 1938 نیز به تراژدی تهاجم ژاپن به چین در خلال جنگ جهانی دوم می‌پردازد. این اثر یک سال پس از درگذشت احمد قاضی منتشر و راهی بازار کتاب شد. 
احمد قاضی در سن 78 سالگی و در 17 خرداد 1394 پس از سال‌ها فعالیت ادبی و فرهنگی به دلیل بیماری سرطان در تهران درگذشت و پیکر او در مقبره الشعرا مهاباد آرام گرفت. 
دیگر دانشور متولد امروز، ابوالحسن نجفی است که در 7 تیر 1307در نجف متولد شد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در اصفهان گذراند و در سال 1326 در رشته ادبی دیپلم گرفت و در سال 1332 با نوشتن رساله‌ای به زبان فرانسه دربارۀ صادق هدایت، از دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران و در رشته زبان فرانسه فارغ‌التحصیل شد. نجفی سپس به فرانسه رفت و تحصیلات خود را تا مقطع فوق لیسانس رشتۀ زبان‌شناسی در دانشگاه سوربن پاریس ادامه داد اما بعدتر به دلایلی آن را ناتمام گذاشت. 
 او را بیشتر به واسطه اثر معروفش، «غلط ننویسیم» می‌شناسیم. با این حال این زبان‌شناس، کتاب و مقالات بسیاری در زمینۀ دستور زبان فارسی و عروض ادبی منتشر کرده است. او همچنین در دوران فعالیت حرفه‌ای خود داستان و اشعار مختلفی را ترجمه کرد که در نشریاتی از جمله «رودکی»، «فردوسی»، «انتقاد کتاب» و «سخن» منتشر شد. نقطۀ پیوند او با انتشارات فرانکلین (بعدها علمی و فرهنگی) نیز به پیش از انقلاب و  نشریۀ «کتاب امروز» باز می‌گردد. از او در این نشریۀ ترجمه‌ها و مقالاتی به چشم می‌خورد که از جملۀ آن می‌توان به ترجمۀ مقاله‌ای از ژان پل سارتر دربارۀ  کتاب خشم و هیاهوی ویلیام فاکنر اشاره کرد. دیگر اثر او مقاله‌ای است دربارۀ کتاب «تصادفات و ضرورت» نوشتۀ ژاک مونو، زیست‌شیمیدان اهل فرانسه. مقالۀ مربوطه در شماره هفتم نشریه کتاب امروز به تاریخ بهار 1353 منتشر شده و به نقد و بررسی این اثر پرداخته است که تنها به فاصله چندماه پس از انتشار بیش از نیم میلیون نسخه فروخته بود.  
ابوالحسن نجفی علاوه بر تألیفات زبان شناسی و انتشار مقاله، آثار برخی نویسندگان مطرح همچون ژان پل‌سارتر، آلبرکامو و رومن گاری را هم ترجمه کرده است و علاوه بر اینها آثار مهمی همچون «خانواده تیبو» نوشتۀ روژه مارتن دوگار، نویسندۀ فرانسوی و برندۀ جایزه نوبل ادبیات دیده می‌شود؛ رمانی که از یک سو به بررسی وقایع اروپا در ابتدای قرن بیستم و سال‌های جنگ جهانی اول می‌پردازد و از سوی دیگر وقایع مرتبط با خانوادۀ توانگر و فرهیختۀ فرانسوی یعنی خانواده تیبو را توصیف می‌کند. 
جالب آنکه ابوالحسن نجفی همچون احمد قاضی، در هفتم تیرماه متولد شده بود و نیز در سالی یکسان با او در 1394، به تاریخ دوم بهمن ماه در تهران درگذشت.  

نویسنده: مهدی نوروز