از نامۀ‌ محمدتقی مصطفوی تا برآورد هزینه‌های تخت جمشید

به گزارش روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی، در قسمت‌های پیشینِ مرور اسناد کتاب تخت جمشید به فراز و فرودهای موجود در میسر انتشارِ این کتاب اشاره شد. از جمله تعویض مترجم در ابتدای کار و متعاقب آن متوقف شدن حروف‌چینی برای چند ماه و علاوه بر آن فسخ قرارداد در ابتدای دهۀ چهل به دلیل عدم انتشار کتاب در مدت زمان تعیین شده. در آخرین برگی که مرور شد، گفتیم که همایون صنعتی‌زاده که روزی کتاب تخت جمشید را برای ترجمه به بنگاه ترجمه و نشر کتاب سپرده بود، در تاریخ 12 تیر 1341 و در نامه‌ای به ایرج افشار خواستار فسخ قرارداد و تصفیه حساب‌های مربوط به این کتاب شده بود.

البته نکته‌ای در این میان از قلم افتاده است؛ تا پیش از نامۀ لغو قرارداد، سید محمدتقی مصطفوی، باستان‌شناس و مترجم، این کتاب را تنقیح کرده بود. در یکی از نامه‌های او به انتشارات فرانکلین که تاریخ 29 اسفند 1339 را دارد، آمده است که:

«با توجه به قرارداد مورخ 39/10/26 موضوع تنقیح و تصیح کتاب پرسپولیس، تألیف آقای دکتر اشمیت و ترجمۀ آقای دکتر فریار، اینک به ضمیمه این معروضه قسمت اول ترجمۀ تنقیح شده کتاب مزبور را که مشتمل بر 165 برگ است تقدیم و اضافه می‌نماید که مرحلۀ اول تنقیح و تصحیح روی نسخه‌ای که با دست مرقوم رفته است انجام می‌گیرد و مرحله بعدی با کمک آقای مسیح مسیحا که یکی از دوستان لیسانسه و مطلع و با علاقه اینجانب هستند از روی نسخه مورد ذکر بر روی نسخه ماشین شده به ترتیبی که از لحاظ محترم می‌گذرد نقل می‌شود. چون نسخه اولیه که با دست مرقوم رفته است در مراحل مختلف مورد احتیاج می‌باشد، لذا تا پایان تنقیح و تصحیح کلیه کتاب ناچار از نگهداری و مراجعه بدان می‌باشد.» 

این نامه از آن نظر مطرح شد که در صورت حساب هزینه‌های کتاب تخت جمشید تا تاریخ خرداد 1342، نام مصطفوی نیز در کنار یارشاطر و فریار دیده می‌شود؛ همچنین مجموع پرداختی‌های تخت جمشید تا 26 فروردین 42 نیز مبلغ 18 هزارتومان بوده است. 

دکتر یارشاطر: 30 هزار ریال 
دکتر فریار: 90 هزار ریال 
دکتر مصطفوی: 20 هزار ریال 
دکتر مصطفوی: 40 هزار ریال 
 

پس از این نامه وقفه‌ای در فرایند انتشار تخت جمشید ایجاد شد تا آنکه قرارداد انتشار آن با انتشارات امیرکبیر در مهر سال 1342 منعقد شد. دربارۀ این قرارداد در قسمت بعدی مرور اسناد این کتاب بیشتر صحبت خواهد شد.