چاپ نهمِ هزار سال نثر پارسی

کریم کشاورز (1365-1279) نویسنده و مترجم در رشت به دنیا آمد. پدرش محمد وکیل التجار یزدی از افراد فعال در انقلاب مشروطه در گیلان و جزو افرادی بود که به طرف تهران حرکت کردند و محمدعلی شاه را سرنگون ساختند. او در دورۀ اول و دوم مجلس شورای ملی از گیلان در جایگاه وکیل مردم انتخاب شد تا اینکه در همان دورۀ دوم مجلس سکته کرد و درگذشت. کشاورز تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش پشت سرگذاشت و بعد وارد مدرسه فلاحتیِ شد و زبان فرانسه آموخت و همان‌جا هم مترجم شد تا اینکه تحصیل را در مدرسه آلیانس فرانسه در تهران به پایان رساند. وی در همان زمان ها هم با روزنامه‌ها و مجلاّت رشت همکاری فرهنگی خود را آغاز کرد. زبان روسی را در  کنسول‌گری روس در رشت، زمانی که دبیر کنسولگری، مترجم و معلّم آنجا بود، آموخت و مدّتی در مدرسه آمریکایی رشت، آموزگار زبان فارسی مبلّغین آمریکایی شد و در دوران نهضت جنگل، کفیل وزارت مالیه بود. در همان زمان هم انجمن فرهنگی را در رشت تاسیس کرد که نمایش روی صحنه می‌برد.

بعد از کودتای 28 مرداد 1332 خورشیدی و فضای اختناقی که حاکم شد، بسیاری از فعالان سیاسی دستگیر و زندانی شدند. کریم کشاورز نیز یکی از آنها بود که بعد از دستگیری به جزیره خارک تبعید شد و مدت 14 ماه را در آنجا در کنار دیگر زندانیان سیاسی گذارند. او بعد از پایان دوران تبعید از انجام کارهای دولتی منع شد و به کار تألیف و ترجمه پرداخت و دیگر به هیچ وجه دست به فعّالیت سیاسی نزد. در همین زمان به دلیل ترجمۀ نمایش‌های فرانسوی به فارسی موفق به دریافت نشان طلا از «انجمن امید ترقّی» و در 1345 خورشیدی با ترجمۀ کتاب تاریخ ماد اثر میخائیل دیاکونف برندۀ جایزه بهترین کتاب سال شد. کشاورز افزون بر زبان گیلکی به زبان‌های روسی و فرانسه مسلط و با زبان‌های انگلیسی، ترکی و عربی نیز آشنا بود و همین دانستن زبان‌های گوناگون باعث شد تا در حوزۀ ترجمه یکی از چهره‌های تاثیرگذار باشد و با ترجمه های خود تأثیر مهمّی در افزایش دانش داستان‌نویسی ایرانی بگذارد. حسن صباح (برای نوجوانان)، گیلان (برای نوجوانان)، یادداشت‌های سفر حسنک یزدی به گیلان (برای نوجوانان) و چهارده ماه در خارک از این جمله‌اند. وی سرانجام  در 17 آبان 1365 خورشیدی چشم از جهان فروبست و پیکر او در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

از تألیفات مهم وی هزار سال نثر پارسی (گزیده‌ای از نمونه‌های نثر فارسی در 5 جلد) است. این کتاب را می توان به جرأت کامل‌ترین گزیده از میان آثار منتشر شدۀ این حوزه دانست. هزارسال نثر پارسی با توجه به آثار گردآمده در آن که از مقدمه شاهنامه ابومنصوری و تاریخ طبری و سیاست نامه تا چرند و پرند دهخدا و داش آکل هدایت را در برگرفته است، مجموعه‌ای عظیم و کارآمد برای آشنایی همۀ علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی است. 

کتاب سیر تطور، مسیر تاریخی، حرکت زبان و نثر فارسی و هرآنچه را بر ذهن انسان فارسی‌زبان گذشته است، در خود جای داده است. مقدمۀ بسیار خواندنی و مهم کشاورز دربارۀ پیدایش زبان فارسی و ریشه‌های باستانی و تاریخی آن و همچنین انواع زبان‌ها، گویش‌ها و لهجه‌های مرتبط با زبان فارسی از فقرات درخشان کتاب است. 

انتشارات علمی و فرهنگی چاپ نهم این کتاب گران‌مایه را با قیمت دورۀ سه‌جلدی 155000 تومان، در سال 1399 و با شمارگان 1000 نسخه به چاپ رسانده است. علاقه‌مندان جهت خرید و تهیه این اثر می‌توانند از لینک خرید آن استفاده کنند.