علت انتخاب نام نمایشنامه «مومو» کمدی ناب و متفاوت آن است/ اولین عرضه در نمایشگاه کتاب

به گزارش ارتباطات و امور بین الملل انتشارات علمی و فرهنگی و به نقل از صبا،محمود گودرزی مترجم کشورمان امسال با نمایشنامه «مومو» نوشته سباستین تی‌یری از مجموعه درام معاصر فرانسوی که به همت انتشارات علمی و فرهنگی روانه بازار نشر شده است، به سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌آید.  

گودرزی که یکی از همکاران انتشارات علمی و فرهنگی در پروژه ترجمه آثار درام معاصر فرانسوی بوده است، درباره علت انتخاب نمایشنامه «مومو» عنوان کرد: من این کتاب را از بین سیزده عنوانی که انتشارات محترم علمی‌ و فرهنگی برایم فرستاده بود، انتخاب کردم. سال 1395 انتشارات حدود چهل عنوان از نمایشنامه‌های کمدی معاصر فرانسوی را که بیشترشان از انتشارات اوان‌سن تئاتر avant-scène théâtre بودند را خریداری کرد و برای ترجمه به مترجمان سپرد. من از سیزده عنوانی که به دستم رسید دو عنوان انتخاب کردم که یکیشان «مومو» نوشتۀ سباستین تی‌یری بود. علت انتخاب آن بین عنوان‌های دیگر، کمدی ناب و متفاوت آن است. البته عنوان‌های دیگر هم آثار موفقی در کشور فرانسه بودند، ولی همه برای انتشار در ایران مناسب نبودند.

این مترجم درباره ویژگی‌های ادبی سباستین تی‌یری عنوان کرد: شخصا نویسنده نمایشنامه «مومو» را نمی‌شناختم و این اولین مواجه‌ام با او و متنش بود. متأسفانه آثار نمایشی به‌سختی به دست مترجمان می‌رسد و تهیۀ چنین آثاری معمولاً برای کسانی ممکن است که به خارج از کشور سفر می‌کنند یا دوستانی دارند که کتاب‌ها را از آنجا برایشان می‌فرستند.

او در پاسخ به اینکه مطالعه این کتاب را به چه مخاطبانی توصیه می‌کند، افزود: به‌طور خاص دانشجویان رشتۀ نمایش و کارگردان‌هایی که شاید با خواندنش علاقه پیدا کنند آن را روی صحنه ببرند و به طور عام، عموم خوانندگان؛ چون نمایشنامه هم قصه دارد و اگرچه در قالبی متفاوت است، می‌توان آن را مثل رمان خواند و از قصه‌اش لذت برد.

گودرزی در پاسخ به اینکه نمایشنامه «مومو» چقدر قابلیت اجرا دارد، گفت: نمایشنامه‌ها را برای اجرا می‌نویسند و قطعاً هر نمایشنامه‌ای قابلیت اجرا داشته باشد، بستگی به امکانات گروه اجراکننده دارد. اما با توجه به پرسوناژهای اندک این نمایشنامه، فکر می‌کنم اجرایش چندان پرخرج نباشد. از این نمایشنامه‌ در سال 2017 فیلمی سینمایی با بازی کریستیان کلاویه و کاترین فرو اقتباس شده که فکر می‌کنم برای نویسندۀ اثر سباستین تیری موفقیتی بزرگ است.

این مترجم درباره نوع ترجمه و لحنی که برای ترجمه نمایشنامه «مومو» به کار بسته است، اظهار داشت: شخصیت اصلی نمایشنامه مشکل تلفظ دارد و واژه‌ها را درست ادا نمی‌کند. مثلاً مامان را «مومو» ادا می‌کند. این مسئله باعث سوءتفاهم‌های بسیار و خلق موقعیت‌های خنده‌دار در نمایش می‌شود. درنتیجه مترجم با متنی عادی روبه‌رو نیست تا آن را به زبان عادی و همه‌فهم برگرداند. ناچار است لغزش‌ها را طوری به زبان مقصد منتقل کند که همان تأثیر در خواننده یا بینندۀ نمایش ایجاد شود.

او درباره رویکرد انتشارت علمی فرهنگی برای ترجمه نمایشنامه‌های فرانسوی گفت: در اینجا نیز مثل کشورهای دیگر، ناشرهای اندکی آثار نمایشی را منتشر می‌کنند، چون مخاطبان چنین آثاری در مقایسه با آثار داستانی بسیار کمترند. فکر می‌کنم مترجمی که بخواهد آثار نمایشی ترجمه کند با محدودیت‌های بسیاری روبه‌رو خواهد شد. شاید خوش‌اقبالی من بوده که در آن برهه انتشارات علمی‌فرهنگی به نشر آثار نمایشی توجه نشان داد.

سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از 19 تا 29 اردیبهشت 1403 در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.